tag:blogger.com,1999:blog-22722815385289938342024-03-18T22:07:31.914-07:00**ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ਬਲਾਗ ਖਜ਼ਾਨਾ** JARNAIL GHUMAN BLOG BANK**Unknownnoreply@blogger.comBlogger5125tag:blogger.com,1999:blog-2272281538528993834.post-76758703646223798892017-05-09T05:31:00.000-07:002017-05-09T05:31:41.251-07:00ਰਾਜ਼ਦਾਰ....
ਜਦ ਤੋਂ ਸਭ ਰਾਜ਼ ਬੇਪਰਦ ਹੋਏ ,
ਰਾਜ਼ਦਾਰ ਬਣਾਉਣੇ ਛੱਡ ਬੈਠਾ ।
ਕੋਈ ਦੁੱਖਾਂ ਦਾ ਹਮਦਰਦ ਨਹੀਂ ,
ਦੁੱਖਦਰਦ ਸੁਣਾਉਣੇ ਛੱਡ ਬੈਠਾ ।
ਹੁਣ ਭੀੜ ਇਕੱਠੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ,
ਸਭ ਢੋਲ ਵਜਾਉਣੇ ਛੱਡ ਬੈਠਾ ।
‘ਘੁਮਾਣ’ ਸਿੰਮਦਿਆਂ ਜਖ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ,
ਹੁਣ ਨਿੱਤ ਦਿਖਾਉਣੇ ਛੱਡ ਬੈਠਾ ॥
Jarnail Singh GhumaanUnknownnoreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-2272281538528993834.post-36846511341691071312010-08-23T22:41:00.001-07:002011-05-24T05:25:59.185-07:00ਨਾ ਮੈਂ ਗਿਆਨੀ ,ਨਾ ਮੈਂ ਧਿਆਨੀ ,<br />
ਨਾ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਸਿਆਣਾ ।<br />
<br />
ਪੰਧ ਲੰਮੇਰੇ ਤਹਿ ਕਰ ਆਇਆ ,<br />
ਫਿਰ ਵੀ ਅਜੇ ਨਿਆਣਾ ।<br />
<br />
ਤਾਣੀ ਸੁਲਝੀ , ਸੂਤ ਉਲਝ ਗਿਆ,<br />
ਪੈ ਗਈ ਰਾਤ 'ਘੁਮਾਣਾ' ,<br />
ਛੱਡ ਦੇ ਖਹਿੜਾ ਵਸ ਨਾ ਤੇਰੇ,<br />
ਕੱਢ ਖੱਡੀ ਚੋਂ ਲੱਤਾਂ ।।<br />
<br />
ਮੈਂ ਬੇਮੱਤ ਹਾਂ,ਫਿਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਕੀ ਦੇਵਾਂ ਮੱਤਾਂ । <br />
ਮਾਹਲ ਉਤਰ ਜਾਏ ਜਾਂ ਤੰਦ ਟੁੱਟ ਜਾਏ ,<br />
ਜਦੋਂ ਚਰਖੜਾ ਕੱਤਾਂ ।<br />
ਮੈਂ ਬੇਮੱਤ ਹਾਂ,ਫਿਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਕੀ ਦੇਵਾਂ ਮੱਤਾਂ ।। <br />
<br />
--ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣUnknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2272281538528993834.post-58141945579390933332010-08-04T03:48:00.000-07:002010-08-26T02:49:56.745-07:00*ਸ਼ਾਇਰ ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ - ਜਿਸਦੀ ਮੈਨੂੰ ਚਿਰੋਕੀ ਤਲਾਸ਼ ਸੀ*<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJK1q4y9B48fot96-Ga-JEiPs985uDaKPgo3DYL04ca1UYtkGtIgLPZAm1sOl0_B7eoszCV5Y3mFjErfMkzLiTG9R5ENdL1JTtuCRi1TP1QwZVBE6aboHUToa3xD-yBGjnS72sLiUwZ_A5/s1600/pic2.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; cssfloat: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" ox="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJK1q4y9B48fot96-Ga-JEiPs985uDaKPgo3DYL04ca1UYtkGtIgLPZAm1sOl0_B7eoszCV5Y3mFjErfMkzLiTG9R5ENdL1JTtuCRi1TP1QwZVBE6aboHUToa3xD-yBGjnS72sLiUwZ_A5/s320/pic2.jpg" /></a></div><br />
- ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜੱਸੋਵਾਲ<br />
<br />
<br />
ਗੀਤਕਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਤਾਰੀਆਂ ਲਾਉਣ ਲਈ , ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬੇੜੀ ਆਖਿਰ ਠੇਲ ਹੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ । ਮੈਂ ਚਿਰਾਂ ਤੋਂ ਇਸ ਅੰਦਰ ਛੁਪੇ ਸ਼ਾਇਰ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਤਾਂ ਕਾਫ਼ੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਲਿਆ ਸੀ ਪਰ ਪ੍ਰਤੱਖ਼ ਵੇਖ਼ਣ ਦੀ ਰੀਝ ਨੂੰ ਬੂਰ ਹੁਣ ਇਸਦੀ ਪਲੇਠੀ ਪੁਸਤਕ 'ਅਧੂਰਾ ਖ਼ੁਆਬ' ਨਾਲ ਪਿਆ ਹੈ । ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ਨਿਰੰਤਰ ਵਗਦੇ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ । ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਨੂੰ ਪਾ ਕੇ ਰੁੱਕਣਾ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ । ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਡਿੰਘਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਤਹਿ ਕੀਤਾ ਸਗੋਂ ਉਹ ਛਪੱੜੇ ਮਾਰ ਮਾਰ ਕੇ ਜੀਵਿਆ ਹੈ । ਦਿੜ੍ਹਬੇ ਦੀ ਇਲੈਕਟਰੋਨਿਕਸ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸੀ.ਐਮ.ਸੀ. ਕੰਪਨੀ ਅਤੇ ਅਤਿ ਆਧੁਨਿਕ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਸਟੂਡੀਓ ਸੁਰਸੰਗਮ ਤੀਕ ਪਹੁੰਚਿਆ 'ਘੁਮਾਣ' ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਘੁੰਮ ਆਇਆ ਹੈ । ਉਹ ਅੱਜ ਵੀ 24-25 ਵਰ੍ਹਿਆ ਦੇ ਜਵਾਨ ਗੱਭਰੂ ਦੀ ਤਰਾਂ ਆਪਣੀਆਂ ਪ੍ਰਵਾਜਾਂ ਨੂੰ ਅੰਜ਼ਾਮ ਦੇਣ ਲਈ ਸੁਪਨੇ ਸਿਰਜਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ।<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
ਪੰਜਾਬੀ ਸੰਗੀਤ ਜਮਾਤ ਨੂੰ 'ਘੁਮਾਣ' ਦੀ ਵੱਡਮੁੱਲੀ ਦੇਣ ਨੂੰ ਕਦੇ ਭੁਲਾਇਆਂ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ । ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗਾਇਕਾਂ , ਢਾਡੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਐਚ.ਅੇਮ.ਵੀ. ਕੰਪਨੀ ਜਾਂ ਉਸ ਦੀਆਂ ਸਮਕਾਲੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਇਜਾਰੇਦਾਰੀ ਨੇੜੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਫਟਕਣ ਦਿੰਦੀ ਤਾਂ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ 'ਘੁਮਾਣ' ਨੇ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੰਪਨੀ ਖੋਹਲਕੇ ਨਵੇਂ ਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਤਾਂ ਦੇ ਬੰਦ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਖੋਹਲਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਲਿਆ । ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗਾਇਕ ਦੇ ਹੱਥਾਂ 'ਚ ਹੱਥ ਪਾ ਕੇ ਤੁਰਿਆ 'ਘੁਮਾਣ' ਪੰਜਾਬੀ ਸੰਗੀਤ ਜਗਤ ਦੀ ਸਿਰਮੌਰ ਸਖਸ਼ੀਅਤ ਵਜੋਂ ਪਹਿਚਾਣ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਵਾਨ ਚੜ੍ਹਿਆ । ਨਵੇਂ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਲਈ ਉਹ ਮਸੀਹਾ ਬਣਕੇ ਬਹੁੜਿਆ ।<br />
<br />
'ਘੁਮਾਣ' ਦੀ ਇਹ ਸਿਫ਼ਤ ਕਹੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਚੌਗਿਰਦੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਹੀਂ ਫਟਕਣ ਦਿੱਤਾ । ਵਪਾਰਕ ਤੌਰ ਤੇ ਘਾਟੇ ਵਾਧੇ ਸਹਿ ਕੇ ਵੀ ਉਸਦੀ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾਂ ਵਾਲੀ ਸ਼ਵੀ ਕਦੇ ਵੀ ਫਿੱਕੀ ਨਹੀਂ ਜਾਪੀ । ਅੱਜ ਭਾਵੇਂ ਸੰਗੀਤਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆ ਆਉਣ ਨਾਲ ਇਸ ਸਨਅਤ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਾਫ਼ੀ ਲੋਕ ਕਿਧਰੇ ਗਾਇਬ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਗਏ ਹਨ । ਪਰ ਘੁਮਾਣ ਦੀ ਆਪਣੇ ਸੁਰ ਸੰਗਮ ਸਟੂਡੀਓ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰੀ ਅੱਜ ਵੀ ਨਿਰੰਤਰ ਜਾਰੀ ਹੈ । ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਵਲਵਲਿਆਂ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਦੀ ਯਾਦ ਸ਼ਕਤੀ ( Memory ) ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖ਼ਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਿਨਾਂ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਨਮੁੱਖ ਕਰਨ ਲਈ ਕਲਮ ਚੁੱਕ ਲਈ ਹੈ ।ਉਸਦਾ ਲਿਖਣਾ ਕੋਈ ਮੰਜ਼ਿਲ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਨਹੀਂ , ਨਿਰੰਤਰਤਾ ਉਸਦੀ ਲੇਖਣੀ ਦਾ ਮਕਸਦ ਹੈ ।<br />
<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyf4zDOLt-2oFTbNzjJ0ToqsQv-kE4Ra4IO0Lellq8c4w0uvMGlkvz2AI523vM3RbNZwq8S_gyM6M9Z_8TtBavDCMW4iBIFzBsqW5P9tbIUmRkYXoucKnf-Z26Jmn9RH31m_9Tgn0usnOv/s1600/100_0333.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; cssfloat: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" ox="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyf4zDOLt-2oFTbNzjJ0ToqsQv-kE4Ra4IO0Lellq8c4w0uvMGlkvz2AI523vM3RbNZwq8S_gyM6M9Z_8TtBavDCMW4iBIFzBsqW5P9tbIUmRkYXoucKnf-Z26Jmn9RH31m_9Tgn0usnOv/s320/100_0333.JPG" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><strong>ਸ : ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜੱਸੋਵਾਲ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ</strong></td></tr>
</tbody></table><br />
<br />
ਇਹ ਪਲੇਠੀ ਪੁਸਤਕ "ਅਧੂਰਾ ਖ਼ੁਆਬ" ਉਸਦੇ ਮਨ ਮਸਤਕ 'ਚ ਛੁਪੇ ਖ਼ਿਆਲਾਂ ਦੀ ਖ਼ੁੱਲੀ ਪਟਾਰੀ ਹੈ ।<br />
<br />
ਜਿਸਦਾ ਖਰੜਾ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਮੈਂ ਇਹ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਸਤਰਾਂ ਦਾ ਸ਼ਾਇਰ ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ਹੈ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ । ਉਹ ਭਾਵੇਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਿਖਾਂਦਰੂ ਸ਼ਾਇਰ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉਸਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਕਲਪਨਾ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰ 'ਚ ਏਨੀਆਂ ਡੂੰਘੀਆਂ ਉਤਰ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਦਾ ਚੇਤਾ ਹੀ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।<br />
<br />
<br />
<br />
ਕੁੱਝ ਨਾ ਕੁੱਝ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖ਼ਣ ਵਾਲਾ ਘੁਮਾਣ ਹਮੇਸ਼ਾ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਲੋਕਾਂ ਸੰਗ ਤੁਰਨ ਦਾ ਆਦੀ ਹੈ । ਜਿੰਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜੀਵਨ ਪੱਧਰ 'ਚ ਖੜੋਤ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਉਸਦੀ ਜਾਂਚੇ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜੀਣ ਦਾ ਸਲੀਕਾ ਕੋਈ ਮਾਅਨੇ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ ।<br />
<br />
ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਦਾ ਉਹ ਸਾਊ ਪੁੱਤ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਜਿਹਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤੜਫ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਚੀਸ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਦਾ ਕਰਜ਼ ਉਤਾਰਨ ਲਈ ਸੁਹਿਰਦ ਨਹੀਂ ਹਾਂ । ਪਿੱਛੇ ਜਿਹੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਕੁੱਝ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕੋਨੇ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਬਣਦਾ ਹੱਕ ਦਿਵਾਉਣ ਲਈ ਗੱਜ਼ ਵੱਜ਼ ਕੇ ਹੋਕਾ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਸ਼ਾਇਦ ਉਸਨੂੰ ਉਹ ਹਾਂ ਪੱਖੀ' ਹੁੰਗਾਰਾ ਨਾ ਮਿਲ ਸਕਿਆ ,ਜਿਸ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਸਿਰਜਕੇ ਉਹ ਤੁਰਿਆ ਸੀ । ਫੇਰ ਵੀ ਉਹ ਇਕੱਲਾ ਹੀ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੋ ਕੇ ਕਲਮ ਚੁੱਕ ਝੰਡਾ ਬਰਦਾਰ ਬਣਕੇ ਆਪਣੀ ਕਲਮ ਸੰਗ ਇਸ ਲੰਬੜੇ ਪੈਂਡੇ ਤੇ ਮੂਹਰੈਲ ਬਣ ਤੁਰ ਪਿਆ । ਉਸਦੀ ਸਾਣ ਤੇ ਲੱਗੀ ਕਲਮ ਕਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਆਖੌਤੀ ਵਾਰਿਸਾਂ ਦੇ ਵਖੀਏ ਉਧੇੜਦੀ ,ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹਿੰਦੀ ਇਨਕਲਾਬੀ ਗੀਤਕਾਰ 'ਸੰਤ ਰਾਮ ਉਦਾਸੀ' ਤੇ ਕਦੇ 'ਕਵੀ ਪਾਸ਼' ਦਾ ਭੁਲੇਖਾ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ । ਇਹ ਉਸਦੀ ਜਿਹਨੀ ਸੋਚ ਦਾ ਅਸਲੀ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕਹੀਏ ਜਾਂ ਉਸਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਛੁੱਪਿਆ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਦਰਦ 'ਚਾਨਣ ਦੇ ਵਣਜਾਰਿਆਂ' ਲਈ ਇਸਦੇ ਇੱਕੋ ਅਰਥ ਹਨ ।<br />
<br />
<br />
<br />
ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸਮੁੱਚੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰ 'ਚ ਓਤ ਪ੍ਰੋਤ ਰੁਮਾਂਟਿਕ ਰਚਨਾਂਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬੜੀ ਸ਼ਿੱਦਤ ਨਾਲ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਉਹ 'ਸ਼ਿਵ' ਦਾ ਉਪਾਸਕ ਹੋਵੇ , ਪਰ ਮੈਂ ਘੁਮਾਣ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਜਿਹਨੀ ਸੋਚ ਚੋਂ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਪਛਾਣਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬਜਾਏ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਮੁਖਾਤਿਬ ਹੋਣ ਲਈ ਰੋਮਾਂਚ ਰੂਪੀ ਲਹਿਜੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਜਾਣ ਬੁੱਝ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਉਸਨੁੰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਫੜ ਲੈਣ ਦੀ ਚੰਗੀ ਜਾਂਚ ਆ ਗਈ ਹੈ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਲਹਿਜੇ 'ਚ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਕਹਿਣ ਦਾ ਸਲੀਕਾ ਵੀ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ।<br />
<br />
<br />
<br />
ਮੈਂ ਘੁਮਾਣ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇ 20-22 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ । ਮੈਂ ਉਹਨੂੰ ਨਾ ਕਦੇ ਵਪਾਰੀ ਬੰਦਾ ਬਣਿਆ ਵੇਖਿਆ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਵਪਾਰ ਦੀ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਬਹੁਤਾ ਚਿਰ ਟਿਕ ਸਕਦੇ ਹਨ । ਵਪਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ 'ਚ ਘੁਮਾਣ ਭਾਵੇਂ ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਹੋਵੇ , ਮੇਰੀ ਨਜ਼ਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਸਦੇ ਅੰਦਰ ਛੁਪੇ ਸ਼ਾਇਰ ਨੂੰ ਤਲਾਸ਼ਦੀ ਹੀ ਰਹੀ ਹੈ । ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਨਾਲ ਬੜੀਆਂ ਆਸਾਂ ਦੀ ਉਮੀਦ ਜਾਗ ਪਈ ਹੈ ਕਿ ਘੁਮਾਣ ਦੀ ਇਹ ਪ੍ਰਵਾਜ਼ ਪਰਿੰਦਿਆਂ ਦੇ ਹਾਣ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਅੰਬਰ ਤੇ ਉਕਾਬ ਬਣਕੇ ਉਡਾਰੀਆਂ ਮਾਰੇਗੀ ।<br />
<br />
<br />
<br />
ਸੱਚ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਲਮ ਦੀ ਤਾਕਤ ਤਲਵਾਰ ਦੀ ਤਿੱਖੀ ਧਾਰ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਾਕਤਵਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਤਲਵਾਰ ਦਾ ਵਾਰ ਮਨੁੱਖ਼ੀ ਸ਼ਰੀਰ ਸਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਕਲਮ ਦਾ ਵਾਰ ਜਿਹਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਜਿਹਾ ਅਸਰ ਅੰਦਾਜ਼ ਸਿੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਸ਼ਰੀਰਕ ਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੋਹਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਨਿਰਬਲ ਹੋ ਕੇ ਕਲਮਕਾਰ ਅੱਗੇ ਆਪਣੀ ਹਾਰ ਕਬੂਲ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ । ਘੁਮਾਣ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਲਮ ਸੰਗ ਅਜਿਹੇ ਹੀ ਵਾਰ ਸਮਾਜ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਉਪਰ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜਿਹਨਾ ਦਾ ਅਸਰ ਪ੍ਰਤੱਖ ਵੇਖ਼ਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ । ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਲੋਕ ਦੋਖ਼ੀ ਨਿਜ਼ਾਮ ਦੇ ਸਿਰਜਨਹਾਰਿਆਂ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਰਾਖ਼ਿਆਂ ਤੇ ਹੋਣ ਜਾਂ ਨਿੱਜੀ ਵਿਰੋਧ 'ਚ ਸੱਚ ਦੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਖੁੰਢਾਂ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆ ਤੇ ਹੋਣ । ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਮਿਹਨਤਕਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਦੇ ਖਿਲ਼ਾਫ਼ ਘੁਮਾਣ ਦੀ ਕਲਮ ਬੇਖੌਫ਼ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੀ ਬੇਬਾਕ ਗੱਲ ਕਹਿਣ ਦੀ ਜੁਅਰਤ ਰੱਖਦੀ ਹੈ । ਜਿਹੜੀ ਮੇਰੇ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਮਾਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ।<br />
<br />
<br />
<br />
ਘੁਮਾਣ ਦੀ ਸੋਚ ਮਿਹਨਤਕਸ਼ ਕਿਸਾਨਾਂ,ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਬੜੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ਼ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇੱਕ ਇਨਕਲਾਬੀ ਸ਼ਾਇਰ ਵਾਂਗ ਉਹ ਕਲਮ ਸੰਗ ਇਸ ਵਰਗ ਦੀ ਨਪੀੜੀ ਜਾਂਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਆਖੌਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਇੰਝ ਮੁਖਾਤਿਬ ਹੁੰਦਾ ਹੈ :<br />
<br />
<br />
<br />
ਸੱਠ ਨੂੰ ਤਾਂ ਤੂੰ ਵੀ ਟੱਪੀ ,ਅੱਸੀਆਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਢੁੱਕੀ ,ਓਹੀ ਨੇ ਗਲੋਟੇ ,ਓਹੀ ਪੂਣੀਆਂ ।<br />
<br />
ਕਿਰਤਾਂ ਦਾ ਖ਼ੂਹ ਗੇੜ ਗੇੜ ਥੱਕ ਹਾਰ ਚੁੱਕੇ , ਰੀਝਾਂ ਦੀਆਂ ਟਿੰਡਾਂ ਹਾਲੇ ਊਣੀਆਂ ।<br />
<br />
ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਮੀਂਹ ਵਰਸਾਈਂ ਨੀ ਆਜ਼ਾਦੀਏ , ਸੁੱਕੇ ਸੁੱਕੇ ਰਹਿ ਚੱਲੇ ਚਾਅ ।<br />
<br />
ਸਾਡੇ ਘਰ ਵੱਲ ਫੇਰਾ ਪਾਈ ਨੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਏ ,ਕੋਲੋਂ ਕੋਲੋਂ ਲੰਘ ਕੇ ਨਾ ਜਾਹ ॥<br />
<br />
<br />
<br />
ਘੁਮਾਣ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਵੱਧ ਗੀਤਕਾਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਉਸਦੀ ਕਲਮ ਸੰਗ ਉਪਜੇ ਗੀਤਾਂ ਤੇ ਛੇਤੀ ਕੀਤਿਆਂ ਉਂਗਲ ਨਹੀ ਧਰੀ ਜਾ ਸਕਦੀ । ਆਪਣੇ ਗੀਤਕਾਰੀ ਦੇ ਸਿੱਖੇ ਅਨੁਭਵ ਤੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਚੋਣ ਪ੍ਰਤੀ ਉਹ ਆਪਣੇ ਹਾਣੀ ਕਲਮਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇੰਝ ਸੰਬੋਧਨ ਹੁੰਦਾਂ ਹੈ ;<br />
<br />
<br />
<br />
ਐ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਣੀਓ !<br />
<br />
ਲਿਖਾਰੀਓ , ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਸਿਰਜਣਹਾਰੋ ।<br />
<br />
ਚੁੱਕੋ ਕਲਮ ਦਵਾਤ ਜ਼ਰਾ , ਇੱਕ ਹੰਭਲਾ ਮਾਰੋ ।<br />
<br />
ਨਿੱਘਰ ਚੱਲੇ ਸਮਾਜ ਨੇ ਵੇਖ਼ੋ , ਕੈਸਾ ਕੱਟਿਆ ਮੋੜ ਹੈ ।<br />
<br />
ਲੋੜ ਹੈ ! ਮੇਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ , ਇੱਕ ਦਿਸ਼ਾ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ।<br />
<br />
ਲੋੜ ਹੈ , ਮੇਰਿਆਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ,ਇੱਕ ਸੇਧ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ॥<br />
<br />
<br />
<br />
ਵਕਤ ਦੀ ਨਜ਼ਾਕਤ ਪਛਾਣਦਿਆਂ ਘੁਮਾਣ ਵਰਤਮਾਨ ਵਰਤਾਰੇ ਨੂੰ ਵੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਂਪਦਾ ਹੈ । ਮੌਜੂਦਾ ਅਲਟਰਾ ਸਾਉਂਡ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਦੁਆਰਾ ਕੁੱਖਾਂ 'ਚ ਕਤਲ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਧੀਆਂ ਦਾ ਦਰਦ ਉਸਦੀ ਕਲਮ ਨੂੰ ਝੰਜੋੜਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਲਮੋਂ ਫੁੱਟੇ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਘੁਮਾਣ ਦੀ ਸਮਾਜ ਪ੍ਰਤੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹਨ ; <br />
<br />
<br />
<br />
ਕੁੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਕਤਲ ਹੋ ਰਹੀ , ਜੱਗ ਜਨਨੀ , ਜੱਗ ਦਾਤੀ ।<br />
<br />
ਮਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਖੂਨ ਚੋਂ ਉਪਜੀ , ਕੁੱਖ ਵਿੱਚ ਮਾਰ ਮੁਕਾਤੀ ।<br />
<br />
ਕੁਲ ਤੁਰਦੀ ਕੁੜੀਆਂ ਨਾਲ ਅਗਾਂਹ ,<br />
<br />
ਧੀ , ਭੈਣ , ਵਹੁਟੀ ਤੇ ਬਣਦੀ ਮਾਂ ,<br />
<br />
ਪੁੱਤ ਛੱਡਦੂ ਬੁੱਢੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ,<br />
<br />
ਧੀ ਸਹੁਰੇ ਘਰ ਵੀ ਸਾਂਭੂ ਤਾਂ ,<br />
<br />
ਪੁੱਤਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਫ਼ਾਦਾਰ , ਅਟੱਲ ਸੱਚਾਈ , ਨਚੋੜ ਹੈ ।<br />
<br />
ਲੋੜ ਹੈ ! ਮੇਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੰ ,ਇੱਕ ਦਿਸ਼ਾ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ॥<br />
<br />
<br />
<br />
ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਦੁਰਦਸ਼ਾ ਬਾਰੇ ਘੁਮਾਣ ਦੀ ਕਲਮ ਬਹੁਤ ਚਿੰਤੁਤ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ । ਆਪਣੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਫਰਜ਼ਾਂ ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦਿੰਦਿਆਂ ,ਉਹ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਵਾਰਿਸਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਕਰਦੀ ਹੈ ;<br />
<br />
<br />
<br />
ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਬਦਲਾਅ ਜਰੂਰੀ , ਬਦਲ ਜਾਓ " ਘੁਮਾਣ " ਤੁਸੀਂ ।<br />
<br />
ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਤੇ ਵਿਰਸਾ ਬਦਲ ਕੇ , ਖੋ ਨਾ ਲਿਓ ਪਛਾਣ ਤੁਸੀਂ ।<br />
<br />
ਸ਼ੇਰ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ ਜਾਣਦਾ , ਤੁਸਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਲ ਸੰਸਾਰ ਇਹ ।<br />
<br />
ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਵਾਰਿਸ ਵੀਰੋ , ਕਿਹੜਾ ਸਭਿਆਚਾਰ ਇਹ ॥<br />
<br />
'ਘੁਮਾਣ' ਨੇ ਇਸ ਪਲੇਠੀ ਪੁਸਤਕ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੇ ਵਲਵਲਿਆਂ ਨੂੰ ਪਾਠਕਾਂ ਦੇ ਰੂਬਰੂ ਕਰਕੇ ਵਾਕਿਆਂ ਹੀ ਸਲਾਹੁਣ ਯੋਗ ਕਾਰਜ ਕਰ ਵਿਖਾਇਆ ਹੈ । ਇਸਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਹਰ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਕਲਮ ਅਜ਼ਮਾਈ ਕਰਕੇ,ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦੀਆਂ ਅਣਗਿਣਤ ਵੰਨਗੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕੋਂ ਮਾਲਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਇਆ ਹੈ । ਜਿਸ ਲਈ ਸ਼ਾਇਰ ਵਧਾਈ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਹੈ । ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਪੰਜਾਬੀ ਪਾਠਕਾਂ ਦੀ ਸੱਥ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਅਤਿਅੰਤ ਖੁਸ਼ੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ । ਭਾਵੇਂ ਹੱਥਲੀ ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਨਾਂ ਸ਼ਾਇਰ ਨੇ 'ਅਧੂਰਾ ਖ਼ੁਆਬ' ਚੁਣਿਆ ਹੈ ਪਰ ਮੇਰੇ ਵਾਸਤੇ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਇੱਕ ਪੂਰਾ ਖ਼ੁਆਬ ਹੀ ਹੋ ਨਿਬੜੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਮੇਰੀ ਚਿਰੋਕੀ ਰੀਝ ਨੂੰ ਅੱਜ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ।<br />
<br />
<br />
<br />
ਸ਼ਾਲਾ ! ਇਸ ਕਲਮ ਵਿਚਲ਼ੀ ਸਿਆਹੀ ਹੁਣ ਕਦੇਂ ਨਾ ਸੁੱਕੇ ਅਤੇ ਇਹ ਕਲਮ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਏਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਿਨ ਦੁੱਗਣੀ ਰਾਤ ਚੌਗੁਣੀ ਤਰੱਕੀ ਕਰੇ ।<br />
<br />
ਆਮੀਣ !<br />
<br />
<br />
<br />
ਮਿਤੀ : 12-6-2010<br />
<br />
ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜੱਸੋਵਾਲ<br />
<br />
ਚੇਅਰਮੈਨ <br />
<br />
ਪ੍ਰੋ . ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ<br />
<br />
ਲੁਧਿਆਣਾ ।<br />
<br />
***************************************************************<br />
Key Words about jarnail ghuman search : punjabi geet- sangeet, punjabi song/ songs,deshi punjabi song, punjabi music, punjabi Films ,sada punjab,apna punjab, mera punjab , rangla punjab,jatt punjabi, sher punjabi, punjabi jokes .punjabi virsa ,punjab news, punjabi articles, punjabi stories, punjabi books, aapna punjab.comUnknownnoreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-2272281538528993834.post-15461574126278855352010-08-04T03:11:00.000-07:002010-08-24T02:59:25.843-07:00*** ਲੋਕ ਪੀੜਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਨਾਇਆ ਸ਼ਾਇਰ -ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ***<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgzh2kWgUujkFM2wRmsijm0jB6qIreqyh3kTldzweM6ciWxPKawHtm3ELyp14uYQOAxifILsl1_cq8fh39hr-HDPh2HhNMjudyhFEHRsVLPdT682i9c3Od1POcElY9bCOcTPLt4W419ORJW/s1600/pic2.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; cssfloat: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="320" ox="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgzh2kWgUujkFM2wRmsijm0jB6qIreqyh3kTldzweM6ciWxPKawHtm3ELyp14uYQOAxifILsl1_cq8fh39hr-HDPh2HhNMjudyhFEHRsVLPdT682i9c3Od1POcElY9bCOcTPLt4W419ORJW/s320/pic2.jpg" width="211" /></a> - ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ </div><br />
<br />
ਸੱਚ ਦੀ ਸਰਦਲ 'ਤੇ ਨਤਮਸਤਕ ਹੁੰਦਿਆਂ ਜਦੋਂ ਵੀ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਚੌਗਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰ ਰਹੇ ਵਰਤਾਰੇ ਨੂੰ ਘੋਖਦਾ ਹਾਂ ਤਾਂ ਮੈਂਨੂੰ ਇੰਝ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾਂ ਹੈ ਕਿ ਹੱਥੀਂ ਕਿਰਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਿਹਨਤਕਸ਼ ਮਜਦੂਰਾਂ ,ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਦੁੱਖ ਤਕਲੀਫ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਾਲੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰ , ਕਲਮਕਾਰ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਕਲਾਕਾਰ ਵੱਡੀ ਭੀੜ ਵਿੱਚ ਟਾਵੇਂ , ਵਿਰਲੇ ਹੀ ਹਨ ਜਾਂ ਇੰਝ ਕਹਿ ਲਵੋ ਕਿ ਆਟੇ 'ਚ ਲੂਣ ਦੀ ਤਰਾਂ੍ਹ ਹਨ । ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਦੀ ਗੱਲ ਸਹੀ ਮਾਅਨਿਆਂ 'ਚ ਉਹ ਹੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿੰਨਾਂ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਵਰਗਾਂ ਦੀ ਤਕਲੀਫ਼ ਨੂੰ ਤਨ 'ਤੇ ਹੰਢਾਇਆ ਹੋਵੇ । ਪਾਸ਼ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਬੋਲ ਹਨ 'ਜਿੰਨਾ ਨੇ ਤੱਕੀਆਂ ਨਹੀਂ ਕੋਠਿਆਂ 'ਤੇ ਸੁਕਦੀਆਂ ਸੁਨਿਹਰੀ ਛੱਲੀਆਂ , ਉਹ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸਮਝਣ ਲੱਗੇ ਮੰਡੀ 'ਚ ਰੁਲਦੇ 'ਚ ਭਾਅ ।<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਥਾਪਿਤ ਨਾਂ ਹੈ । ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਕਲਮ ਮੂੰਹੋ ਫੁੱਟੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਲੜੀ ਵਿੱਚ ਪਰੋਇਆ ਹੈ ਜਿਸਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਝਲਕ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਕਰਦਾ , ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਹੋ ਕੇ ਸਾਹਿਤ ਸਿਰਜਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧ ਸ਼ਾਇਰ ਹੈ । ਪਰਖ ਦੀ ਕਸਵੱਟੀ 'ਤੇ ਪਰਖੀਏ ਤਾਂ ਉਹ ਲੋਕ ਪੀੜਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਨਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸ਼ਾਇਰ ਹੈ ।<br />
<br />
ਫੁਰਸਤ ਦੇ ਪਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਵੀ ਮੈਂ ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਕਸਵੱਟੀ 'ਤੇ ਪਰਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਅੰਦਰ ਸਮੋਇਆ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਦਰਦ ਆਪ ਮੁਹਾਰੇ ਬੁਲ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਮਿਹਨਤਕਸ਼ ਜਮਾਤ ਨਾਲ ਅੰਤਾਂ ਦਾ ਮੋਹ ਡੁੱਲ੍ਹ ਡੁੱਲ੍ਹ ਪੈਂਦਾਂ ਹੈ । ਜਿਸਨੂੰ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਖੂਬੀ ਨਿਭਾਇਆ ਹੈ , ਜਿਸਦੀ ਮੈਨੂੰ ਅਤਿਅੰਤ ਖੁਸ਼ੀ ਹੈ । 'ਅਧੂਰਾ ਖ਼ੁਆਬ' ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ਦੀ ਪਲੇਠੀ 'ਕਾਵਿ ਪੁਸਤਕ' ਹੈ । ਇਸਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਸਲੀਕੇ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਬੇਹੱਦ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ । ਉਸਦਾਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੜਦਿਆਂ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ਦੇ ਜਿਹਨ ਵਿੱਚ ਇਨਕਲਾਬੀ ਸਪਿਰਟ ਅੰਗੜਾਈਆਂ ਭਰ ਰਹੀ ਹੋਵੇ ਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਮਾਏਦਾਰੀ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਚੰਦਰੇ ਮਨਸੂਬਿਆਂ ਤੋਂ ਸੁਚੇਤ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹਥਿਆਰ ਵਜੋਂ ਵਰਤਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਸ਼ਾਇਰ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਭਲੀ ਭਾਂਤ ਵਾਕਿਫ਼ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਰਮਾਏਦਾਰੀ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਰਗ ਅਜਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਹੱਥੀਂ ਹੱਡ ਭੰਨਵੀਂ ਮਿਹਨਤ ਕਰਕੇ ਵੀ ਇੱਕ ਡੰਗ ਦੀ ਰੋਟੀ ਤੋਂ ਮੁਹਤਾਜ ਹੈ ਤੇ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਇਸ ਵਰਗ ਦਾ ਖੂਨ ਪੀ ਰਹੇ ਮੁੱਠੀ ਭਰ ਸ਼ਰਮਾਏਦਾਰਾਂ ਦਾ ਟੋਲਾ ਹੈ ,ਜਿੰਨਾਂ ਦੇ ਕੁੱਤੇ ਵੀ ਬਿਸਕੁਟ ਖਾਂਦੇ ਹਨ । ਇਸ ਤਰਾਸਦੀ ਨੂੰ ਸ਼ਾਇਰ ਦੀ ਕਲਮ ਆਪਣੇ ਮੁਖਾਰਬਿੰਦ ਤੋਂ ਇੰਝ ਮੁਖਤਿਬ ਹੁਮਦਿ ਹੈ :-<br />
<br />
<br />
<br />
ਗੂੰਗੀ ਪਰਜ਼ਾ ਰਾਜੇ ਬੋਲੇ ,<br />
<br />
ਕਿਥੋਂ ਕੋਈ ਨਿਆਂ ਨੂੰ ਟੋਹਲੇ ,<br />
<br />
ਹੱਕ ਮੰਗਦਿਆਂ ਗੋਲੀ ਮਿਲਦੀ ,<br />
<br />
ਰੋਟੀ ਮੰਗੀਏ ਹੂਰੇ ।<br />
<br />
ਬਾਲਕ ਜਿੱਥੇ ਭੁੱਖ਼ੇ ਮਰਦੇ ,<br />
<br />
ਬਿਸਕੁਟ ਖਾਣ ਕਤੂਰੇ ॥<br />
<br />
<br />
ਅਗਲੀਆਂ ਸਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਇਰ ਦੀ ਕਲਮ ਮਿਹਨਤਕਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਨੇਹਾ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ ਕਰਦੀ ਹੈ :-<br />
<br />
<br />
ਪੱਖ਼ੀ ਝੱਲ ਕੇ ਗਰਮੀ ਕੱਟ ਲੈ ,<br />
<br />
ਅੱਗ ਸੇਕ ਕੇ ਸਰਦੀ ।<br />
<br />
ਤੇਰੀ ਗਰਮੀ ਸਰਦੀ ਲਈ ,<br />
<br />
ਸਰਕਾਰ ਨਹੀ ਕੁੱਝ ਕਰਦੀ ।<br />
<br />
ਵਾਅਦੇ ਸਿਰਫ਼ ਕਿਤਾਬੀ ਗੱਲਾਂ , ਕਰਨ ਨਾ ਨੇਤਾ ਪੂਰੇ ।<br />
<br />
ਬਾਲਕ ਜਿੱਥੇ ਭੁੱਖ਼ੇ ਮਰਦੇ , ਬਿਸਕੁਟ ਖਾਣ ਕਤੂਰੇ ॥<br />
<br />
<br />
<br />
ਲੋਕ ਦੋਖ਼ੀ ਨਿਜ਼ਾਮ ਦੀ ਸਲਾਮਤੀ ਲਈ ਮੁੱਠੀ ਭਰ ਸ਼ਰਮਾਏਦਾਰਾਂ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ 'ਤੇ ਪਲਦੇ ਪਾਲਤੂ ਕੁੱਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਸ ਤਾਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਬਾਗ਼ੀ ਸੁਰ ਆਪਣੇ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਮੰਗਣ ਲਈ ਹੱਥ ਹਵਾ 'ਚ ਲਹਿਰਾਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਖੁੰਡਾ ਕਰਨ ਲਈ ਲੱਚਰ ਸਾਹਿਤ ਤੇ ਬੁਹੁਦਾ ਗੀਤ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਸੁਆਦ 'ਚ ਉਲਝਾ ਲਿਆ ਜਾਵੇ । ਸ਼ਾਇਰ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਵਰਤਾਰੇ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ੍ਹ ਵਾਕਿਫ਼ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਵਾਨੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਸਲੀ ਫਰਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਥਿੜਕਾਉਣ ਲਈ ਹਾਕਮ ਜਮਾਤਾਂ ਕਿਵੇਂ ਊਲ ਜਲੂਲ ਢੰਗ <br />
<br />
<br />
<br />
ਨਾਲ ਟੀ.ਵੀ. ਚੈਨਲਾਂ ਜਾਂ ਹੋਰ ਸੰਚਾਰ ਸਾਧਨਾਂ ਰਾਹੀ ਘਟੀਆ ਪੱਧਰ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਪ੍ਰਚਾਰਕੇ ਆਪਣੇ ਮਨਸੂਬੇ ਪੂਰੇ ਕਰ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਨਸ਼ੇ ਭਰਭੂਰ ਤੇ ਕਾਮ ਉਕਸਾਊ ਫਿਲਮਾਂ ਪਰੋਸ ਕੇ ਉਨਾਂ੍ਹ ਦੀ ਸੋਚ ਸਹੀ ਪਾਸੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਐਸ਼ੋ ਇਸ਼ਰਤ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਅੁਣ ਦੇ ਸਬਜ਼ ਬਾਗ ਵਿਖਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਅਜਿਹੀਆਂ ਲੂੰਬੜ ਚਾਲਾਂ ਨਵੀਂ ਪੀੜੀ੍ਹ ਦਾ ਨੌਜਵਾਨ ਵਰਗ ਸਮਝ ਨਹੀ ਸਕਦਾ ਤੇ ਉਹ ਅਜਿਹੇ ਕੁਰਾਹੇ ਪੈ ਤੁਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸਤੋਂ ਮੁੜਦਿਆਂ ਮੁੜਦਿਆਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਵਧੇਰੇ ਪੈਂਡਾ ਤਹਿ ਕਰ ਚੁੱਕਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਜਦੋਂ ਤੀਕ ਉਸਨੂੰ ਸਹੀ ਫਰਜ਼ਾਂ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਕਰਨ ਦੀ ਜਾਚ ਆਉਦੀ ਹੈ ਉਦੋਂ ਤੀਕ ਉਸਦੀ ਜਵਾਨੀ ਦਾ ਜੋਸ਼ ਮੱਠਾ ਪੈ ਚੁੱਕਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਭਾਂਪਦਿਆਂ ਸ਼ਾਇਰ ਆਪਣੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਵਾਨੀ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਕਲਮ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ :-<br />
<br />
<br />
ਬੇ-ਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਲੱਕ ਪਾਹੜੂਆਂ ਦਾ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ ,<br />
<br />
ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਵਾਨੀ ਤਾਈਂ ਨਸ਼ਿਆਂ 'ਚ ਰੋਹੜ ਦਿੱਤਾ ,<br />
<br />
ਮਹਿਕ ਵਿਹੂਣਾ ,ਕਿਉਂ ਗੁਲਾਬ ਹੋਈ ਜਾਂਦਾ ਏ ।<br />
<br />
ਬਰਬਾਦ ਰੰਗਲਾ ਪੰਜਾਬ ਹੋਈਂ ਜਾਂਦਾ ਏ ॥<br />
<br />
-------------------------<br />
<br />
ਪੰਜਾਬ ,ਜਿਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਸੂਬਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਵਰਤਮਾਨ ਸਥਿੱਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਤਰਾਸਦੀ ਅਸਲੀ ਤਸਵੀਰ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਹੈ । ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਜਿਹੜਾ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਢਿੱਡ ਭਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਦਿਨ ਰਾਤ ਸੱਪਾਂ ਦੀਆਂ ਸਿਰੀਆਂ 'ਤੇ ਪੈਰ ਧਰ ਧਰ ਕੇ ਪੁੱਤਾਂ ਵਾਂਗ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਪਾਲਦਾ ਹੈ ਪਰ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਖੇਤੀ ਨੀਤੀਆਂ ਨੇ ਉਸਦੇ ਅਰਥਚਾਰੇ ਨੂੰ ਤਹਿਸ ਨਹਿਸ ਕਰ ਸੁਟਿਆ ਹੈ । ਮਹਿੰਗੇ ਭਾਅ ਦਾ ਡੀਜ਼ਲ , ਮਣਾਂ ਮੂੰਹੀ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੇ ਕੀੜੇਮਾਰ ਦਵਾਈਆਂ ਉਸਦੇ ਪੱਲੇ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਪੈਣ ਦਿੰਦੀਆਂ । ਸ਼ਾਹਾਂ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਮਾਰ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਰਾਹੇ ਪੈ ਜਾਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ । ਇੱਕ ਪੱਤਰਕਾਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਮੇਰਾ ਵਾਹ ਅਜਿਹੀਆਂ ਦਿਲ ਕੰਬਾਊ ਖ਼ਬਰਾਂ ਨਾਲ ਪੈਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ।ਜਿੰਨਾ ਨੂੰ ਸੰਪਾਦਿਤ ਕਰਦਿਆਂ ਮੇਰੀ ਰੂਹ ਕੰਬਕੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਅਜਿਹੇ ਬ੍ਰਿਤਾਂਤ ਨੂੰ ਘੁਮਾਣ ਆਪਣੀ ਸਾਹਿਤ ਸਿਰਜਨਾਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਕੇ ਪਾਠਕਾਂ ਦੇ ਸਨਮੁੱਖ ਕਰਨ ਦਾ ਲਾਮਿਸਾਲ ਕਾਰਜ ਕਰ ਵਿਖਾਇਆ ਹੈ :-<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
ਗੱਲਾਂ ਪੜ੍ਹਣ ਤੇ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਜੱਚਦੀਆਂ ਨੇ ,<br />
<br />
ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਹਾਂ , ਸਾਡਾ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਸੂਬਾ ।<br />
<br />
ਪੁਰੀ ਦੁਨੀਆਂ 'ਚ ਜਿਸਦੀ ਧਾਕ ਲੋਕੋ ,<br />
<br />
ਹੈ ਪੰਜਾਬ ਇੱਕ ਬੇ ਮਸਾਲ ਸੂਬਾ ।<br />
<br />
ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰਾਂ ਤੇ ਕਰਜ਼ਈ ਕਿਰਸਾਨੀਆਂ ਦਾ ,<br />
<br />
ਖੁਸਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਵੇਖੋ ਕਮਾਲ ਸੂਬਾ ।<br />
<br />
ਕਿੰਨਾ ਨਿੱਘਰ ਗਿਆ ਤੇ ਕਿੰਨਾ ਉਭਰਿਆ ਹੈ ,<br />
<br />
ਸਭ ਜਾਣਦੇ ਸਾਲ ਦੇ ਸਾਲ ਸੂਬਾ ॥<br />
<br />
<br />
ਸ਼ਾਇਰ ਨੰ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਆਪੀ ਦੋ ਵੱਡੀਆਂ ਤਾਕਤਾਂ ਦਾ ਹੱਥ ਠੋਕਾ ਬਣੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਅਸਲੀ ਕਿਰਦਾਰ ਦਾ ਵੀ ਇਲਮ ਹੈ । ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਹੀ ਆਮ ਆਦਮੀਂ ਦੇ ਜੀਅ ਜੰਜਾਲ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਅਸਲੀ ਕਾਰਨ ਹੈ । ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਮੇਰੇ ਮੁਲਕ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦੁਖਾਂ ਤਕਲੀਫ਼ਾਂ ਦਾ ਅਸਲੀ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਸ਼ਾਇਰ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਨਾ ਇੱਕ ਦਿਨ ਇਸ ਰੁਝਾਨ ਦਾ ਅੰਤ ਜਰੂਰ ਹੋਵੇਗਾ ।<br />
<br />
<br />
ਆਖਿਰ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਚਿਰ ਵੋਟਾਂ ਬਟੋਰੂ , ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ,<br />
<br />
ਮਰਨ ਕਿਨਾਰੇ ਪਏ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹ ਚੱਲਣਗੇ ਭਲਾ ।<br />
<br />
ਮੇਰੇ ਨੇਤਾ ਕਦੋਂ ਤੱਕ ਹੋਰ , ਸਰਕਾਰੀ ਡਾਕ 'ਚ ,<br />
<br />
ਝੂਠੇ ਵਾਅਦਿਆਂ ਦੇ ਮਨੀਆਰਡਰ ਘੱਲਣਗੇ ਭਲਾ ।<br />
<br />
ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਚਿਰ ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੀ ਪੱਤ ਰੁਲੇਗੀ , ਇਸਦੇ ਆਪਣਿਆਂ ਦੇ ਹੀ ਪੈਰਾਂ 'ਚ ,<br />
<br />
ਜਿਸ ਚੁੰਨੀ ਦੀ ਕੰਨੀ , ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵਫ਼ਾਦਾਰਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਹੈ ? <br />
<br />
ਮੇਰੀ ਕਲਮ ਮੈਨੂੰ ਸਵਾਲ ਕਰਦੀ ਹੈ ? ਜਿਸਦਾ ਜਵਾਬ ਸਿਰਫ਼ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਹੈ ॥<br />
<br />
<br />
<br />
'ਅਧੂਰਾ ਖ਼ੁਆਬ' ਪੁਸਤਕ ਸਾਹਿਤ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ 'ਚ ਮੇਰੀ ਜਾਂਚੇ ਪਰਖ ਦੀ ਕਸਵੱਟੀ 'ਤੇ ਸ਼ਾਇਰ ਦੇ ਮਨ 'ਚ ਸਮੋਏ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਖਰੀ ਉਤਰੇਗੀ । ਇੱਕ ਸਥਾਪਿਤ ਗੀਤਕਾਰ , ਨਿਪੁੰਨ ਪੇਸ਼ਕਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 'ਸਾਹਿਤ ਸਿਰਜਨਾ' ਦੇ ਰਾਹ ਪਏ ਘੁਮਾਣ ਨੂੰ ਮੈਂ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਗਹਿਰਾਈਆਂ 'ਚ ਮੁਬਾਰਕਬਾਦ ਦਿੰਦਾਂ ਹਾ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕਲਮ ਸੰਗ ਫੁੱਟੇ ਅਨਮੋਲ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਕਿਰਤੀ ਜਮਾਤ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਨਿਰੰਤਰਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਆਸ ਰੱਖਦਾ ਹਾਂ ।<br />
<br />
<br />
<br />
ਮਿਤੀ : 18-7-2010 <br />
<br />
ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ <br />
<br />
ਸੀਨੀਅਰ ਨਿਊਜ਼ ਐਡੀਟਰ ,<br />
<br />
ਪੰਜਾਬੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ - ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ।<br />
*********************************************************************<br />
<br />
<br />
Key Words about jarnail ghuman search : punjabi geet- sangeet, punjabi song/ songs,deshi punjabi song, punjabi music, punjabi Films ,sada punjab,apna punjab, mera punjab , rangla punjab,jatt punjabi, sher punjabi, punjabi jokes .punjabi virsa ,punjab news, punjabi articles, punjabi stories, punjabi books, aapna punjab.com<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2272281538528993834.post-6149984634301712822010-08-03T19:59:00.000-07:002010-08-23T14:17:09.737-07:00** ਲੋਕ-ਸੰਬੋਧਨੀ ਗੀਤਕਾਰੀ ਦਾ ਸ਼ਾਇਰ - ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ** -ਡਾ : ਤੇਜਵੰਤ ਮਾਨ<br />
<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3_KmBTwh9aCkJhT9s9wCFOG6mP-4Dqdnr95UYWda-iSvXtEiOR_AKqm9pRbgTauEBgtBQ8GXZhcmQiyHjDQ5JKFlMUrXzJive2Euv5BOE5glpSmbRTTRFZoFK4XrSMr1fWcj_YqSA_NiA/s1600/pic+1.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; cssfloat: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" ox="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3_KmBTwh9aCkJhT9s9wCFOG6mP-4Dqdnr95UYWda-iSvXtEiOR_AKqm9pRbgTauEBgtBQ8GXZhcmQiyHjDQ5JKFlMUrXzJive2Euv5BOE5glpSmbRTTRFZoFK4XrSMr1fWcj_YqSA_NiA/s320/pic+1.jpg" /></a></div> <br />
ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ਪੰਜਾਬੀ ਗੀਤਕਾਰੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਣਿਆ ਪਹਿਚਾਣਿਆ ਨਾਂ ਹੈ । ਉਸਦੇ ਆਪਣੇ ਕਥਨ ਅਨੁਸਾਰ ਉਹ 500-700 ਗੀਤਾਂ ਦਾ ਰਚਨਹਾਰ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਹਾਲਾਂ ਉਹ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿਖਾਂਦਰੂ ਸ਼ਾਇਰ ਹੀ ਹੈ । ਆਪਣੇ 'ਸੁਪਨਿਆਂ ਦੇ ਸਫ਼ਰ' ਨੂੰ ਨਿਹਾਰਦਾ ਜਰਨੈਲ ਏਥੋਂ ਤੀਕ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਵੇ ਉਸਦੀ ਗੀਤਕਾਰੀ ਬਾਰੇ ਹਾਲਾਂ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਆਲੋਚਕ ਜਾਂ ਸਰੋਤੇ ਨੇ ਕਿੰਤੂ ਪ੍ਰੰਤੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਪਰ ਉਹ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਇਸ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਹਾਲਾਂ ਅਣਜਾਣ ਤਾਰੂ ਹੈ ।ਪਰ ਮੈਂ ਜਰਨੈਲ ਦੇ ਇਸ ਆਤਮ-ਕਥਨ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ । ਹੱਥਲੇ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ 'ਅਧੂਰਾ ਖ਼ੁਆਬ' ਦਾ ਖਰੜਾ ਜਦ ਮੈਂ ਮੁੱਖ-ਸ਼ਬਦ ਲਿਖਣ ਲਈ ਵਾਚਿਆ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ਨੇ ਆਪਣੀ ਇਸ ਰਚਨਾ ਰਾਹੀਂ ਅਜੋਕੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਆ ਰਹੇ ਅ-ਕਾਵਿਕਤਾ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਦਾ ਆਪਣੀ ਗੀਤਕਾਰੀ ਰਾਹੀਂ ਸਹੀ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ।<br />
<br />
<br />
<a name='more'></a> ਅੱਜ ਦੀ ਬਹੁਤੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਸੰਬੋਧਨੀ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੈ । ਅੱਜ ਦਾ ਕਵੀ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਪਾ ਰਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਸੰਬੋਧਨ ਕਿਸਨੂੰ ਕਰੇ । 'ਮੈਂ' ਨੂੰ ਜਾਂ 'ਉਹ' ਨੂੰ । ਮੈਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨੀ ਕਵਿਤਾ ਮਨਬਚਨੀ ( Monologic) ਹੈ ਜੋ ਰੁਦਨ , ਹਉਕਾ ,ਚੀਕ ,ਚੀਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ । 'ਉਹ' ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨੀ ਕਵਿਤਾ ਸ਼ੋਰ (Echo) ਹੈ ਜੋ ਟਕਰਾਵੀ ਲਲਕਾਰੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ । ਅਸਲ ਵਿੱਚ 'ਲੋਕਾਂ ਅੱਗੇ ਪਾਠ' ਹੀ ਇਕੋ ਇਕ ਸੰਬੋਧਨੀ ਸੁਰ ਦੀ ਜੁਗਤ ਹੈ ਜੋ ਮੈਂ ਅਤੇ ਉਹ ਨੂੰ 'ਅਸੀਂ-ਤੁਸੀਂ' ਦੀ ਬਹੁ-ਬਚਨੀ ਸੰਵਾਦੀ (Dialogic) ਧੁਨੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ । ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ਦੇ ਕਾਵਿ-ਪਾਠ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵਿਸ਼ੇਸਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ 'ਅਧੂਰਾ ਖੁਆਬ' ਪੁਸਤਕ ਵਿਚਲਾ ਪਾਠ 'ਲੋਕਾਂ ਅੱਗੇ ਪਾਠ' ਦੀ ਵਿਧੀ ਰਾਹੀਂ ਲੋਕ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ , ਬਿੰਬਾਵਲੀ ਅਤੇ ਮੁਹਾਵਰਾ ਵਰਤਕੇ ਸਿਰਜਿਆ ਗਿਆ ਪਾਠ ਹੈ ।ਲੋਕ-ਕਾਵਿ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉਤਮ ਗੁਣ ਉਸ ਵਿੱਚ ਸੁਨੇਹੇ ਦੇ ਸਹੀ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਰ ਹੋ ਜਾਣ ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।<br />
<br />
ਅਜਿਹੇ ਪਾਠ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਵਿਆਖਿਆ ਜਾਂ ਟੀਕਾ ਕੀਤਿਆਂ ਸਿੱਧਾ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲ-ਦਿਮਾਗ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਮੈਨੂੰ ਤਸੱਲੀ ਹੈ ਕਿ ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ਦੇ ਕਾਵਿ ਪਾਠ ਦਾ ਮੈਂ ਅਤੇ ਉਹ ਨੂੰ 'ਅਸੀਂ-ਤੁਸੀਂ' ਵਿੱਚ ਰੁਪਾਂਤਰਨ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੇ ਸੰਬੋਧਨੀ ਸੰਕਟ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਪਾਠ ਹੈ ।<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
ਆ ਬਹਿ ਕੇ ਗੱਲ ਮੁਕਾ ਲਈਏ ,<br />
<br />
ਗੱਲ ਕਿਸੇ ਕਿਨਾਰੇ ਲਾ ਲਈਏ ,<br />
<br />
ਕਈ ਖੁੱਲ੍ਹਕੇ ਆਖ਼ਣ ਲੱਗ ਪਏ ,<br />
<br />
ਕਈ ਰੱਖ਼ਦੇ ਜੀਭ ਨੂੰ ਮਲੀ ਮਲੀ ।<br />
<br />
<br />
<br />
ਜ਼ਰਾ ਸੰਭਲ ਸੰਭਲ ਕੇ ਚੱਲਣਾ ਪਊ ,<br />
<br />
ਸਾਡੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਚਰਚਾ ਗਲੀ ਗਲੀ ॥<br />
<br />
ਇਹ ਕੈਦੋਂ ਦੀ ਔਲਾਦ ਵਿੱਚੋਂ ,<br />
<br />
ਨਿੱਤ ਗੱਲਾਂ ਦੇ ਸਵਾਦ ਵਿੱਚੋਂ ,<br />
<br />
ਦੁਨੀਆਂ ਹੈ ਚੁਗਲਖ਼ੋਰਾਂ ਦੀ ,<br />
<br />
ਇਹ ਚੁਗਲੀ ਕਰਨੋ ਕਦੋਂ ਟਲੀ ।<br />
<br />
ਫਿਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਭਰ ਪਛਤਾਵਾਂਗੇ ,<br />
<br />
ਹਿਜਰਾਂ ਦੀ ਪੀੜ ਹੰਢਾਵਾਂਗੇ ,<br />
<br />
ਹੰਝੂਆਂ ਨਾਲ ਅੱਖੀਆਂ ਧੋਵਾਂਗੇ ,<br />
<br />
ਜੇ ਨਾ ਨਿਭਿਆ ਇਹ ਇਸ਼ਕ ਬਲੀ ।<br />
<br />
-----------<br />
<br />
<br />
<br />
ਜ਼ਮੀਰੋਂਖੁਣੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਭਲਾ ਸ਼ਿਕਵਾ ਤਾਂ ਕੀ ਹੈ ,<br />
<br />
ਗੱਲਾਂ ਕਹਿਣੋ ਨਾ ਰਹਿ ਜਾਣ ਤਾਂ ਸੁਣਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਮੈਂ ।<br />
<br />
ਮੇਰੀ ਕੁੱਲੀ ਢਾਹਕੇ ਮਹਿਲ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਉਸਾਰੇ ,<br />
<br />
ਨੰਗੇ ਅਸਮਾਨ ਥੱਲੇ ਸਿਰ ਨੂੰ ਛੁਪਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਮੈਂ ।<br />
<br />
ਖੂਨ ਪੀ ਲਿਆ ਪਹਿਲਾਂ, ਮਾਸ ਤੱਕ ਨੋਚ ਖਾ ਗਏ ,<br />
<br />
ਖਾਲੀ ਪਿੰਜਰ ਹੈ, ਨਜ਼ਰ ਜਿਹੜਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਮੈਂ ।<br />
<br />
-----------------<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
ਕੱਲ੍ਹ ਮੈਨੂੰ ਇਕ ਤਸਵੀਰ ਮਿਲੀ ਦੋਸਤੋ ।<br />
<br />
ਖੇੜਿਆਂ ਦੇ ਜਾ ਵਸੀ ਹੀਰ ਮਿਲੀ ਦੋਸਤੋ ॥<br />
<br />
ਕੱਠਿਆਂ ਜਿਉਣਾ ਅਤੇ ਕੱਠਿਆਂ ਮਰ ਜਾਣਾ ਅਸੀਂ ,<br />
<br />
ਛੱਡਣਾ ਨਾ ਸਾਥ ਕੀਤੇ ਵਾਅਦੇ ਨੂੰ ਨਿਭਾਣਾ ਅਸੀਂ ,<br />
<br />
ਵਾਅਦਿਆਂ ਦੀ ਪੰਡ ਲੀਰੋ ਲੀਰ ਮਿਲੀ ਦੋਸਤੋ ।<br />
<br />
ਕੱਲ੍ਹ ਮੈਨੂੰ ਇਕ ਤਸਵੀਰ ਮਿਲੀ ਦੋਸਤੋ ॥<br />
<br />
------------------------<br />
<br />
<br />
<br />
ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ਇੱਕ ਰੋਮਾਂਚਿਕ ਕਵੀ ਹੈ । ਉਸਦੀ ਰੋਮਾਂਚਿਕਤਾ ਦਾ ਅਧਾਰ ਬੇਸ਼ੱਕ ਅਲਮਾਰੀ ਦੇ ਕੋਨੇ 'ਚ ਪਈ ਵਕਤ ਦੀ ਧੂੜ 'ਚ ਬੇਪਛਾਣ ਹੋਈ ਇੱਕ ਬੇਵਫ਼ਾ ਕੁੜੀ ਦੀ , ਬੇਬਸੀ ਅਤੇ ਤਿਲਮਲਹਾਟ ਦੀ ਮਾਰ ਹੇਠ ਆਈ , ਉਸ ਤਸਵੀਰ ਵਿੱਚ ਨਿਹਤ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਕਵੀ ਉਲਾਂਭਾ ਵੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਯਾਦ ਸਨੇਹਾ ਵੀ । ਪਰ ਕਵੀ ਦੀ ਆਵੇਸ਼ੀ ਕਾਵਿ-ਹੂਕ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪਿਆਰ -ਜੁਦਾਈ ਨਾ ਤਾਂ ਪੁਰਾਤਨ ਰੂੜੀਵਾਦੀ ਮਧਯੁੱਗੀ ਪਿਆਰ ਦੀਆਂ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦਾ ਦੁਹਰਾਓ ਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ 'ਲਾ ਬੈਲੇ ਡੈਮ ਸਾਂਮਰਸੀ' ਦੇ ਨਾਇਕ ਦੇ ਪੀਲੇ ਭੂਕ ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਹੂਕ ਹੈ ।<br />
<br />
ਜਰਨੈਲ ਅੱਜ ਦੇ ਮਸ਼ੀਨੀ ਅਤੇ ਬਿਜਲਈ ਯੁੱਗ ਦੀਆਂ ਜਟਿੱਲ ਸਮਸਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਦੋ ਚਾਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਮਨੁੱਖ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਉਸਦੀ ਪਿਆਰ-ਵੇਦਨਾ ਵੀ ਏਨੀ ਸਰਲ ਅਤੇ ਸਪਾਟ ਨਹੀਂ ਜਿੰਨ੍ਹੇ ਸਧਾਰਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ 'ਬੇਵਫ਼ਾ' ਜਾਂ 'ਕੁਰਬਾਨੀ' ਜਿਹੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਸਤਹੀ ਸ਼ਬਦ-ਅਰਥ ਸਪਾਟ ਹਨ ।<br />
<br />
<br />
<br />
ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਸਾਡਾ ਇੱਕ ਕੱਚਾ ਜਿਹਾ ਢਾਰਾ ਸੀ ,<br />
<br />
ਉਹਦੇ ਲਹਿੰਦੇ ਪਾਸੇ ਇੱਕ ਰੰਗਲਾ ਚੁਬਾਰਾ ਸੀ ।<br />
<br />
ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਆਇਆ ਕੇਰਾਂ ਆਇਆ ਟੋਟਾ ਚੰਨ ਦਾ ,<br />
<br />
ਪਰੀਆਂ ਦੀ ਹੂਰ ਉਹਨੂੰ ਬੱਚਾ ਬੱਚਾ ਮੰਨਦਾ ।<br />
<br />
ਚੋਰੀ ਛਿਪੇ ਪਿਆਰ ਸਾਡਾ ਹੋ ਗਿਆ ਉਡਾਰ ਸੀ,<br />
<br />
ਈਰਖਾ ਦੀ ਸੰਨ੍ਹ ਲਾਈਂ ਬੈਠਾ ਸੰਸਾਰ ਸੀ ।<br />
<br />
ਸ਼ਿਕਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚੀਆਂ ਨਾ ਜਿੰਦਾਂ ਦੋ ਨਿਆਣੀਆਂ ,<br />
<br />
ਮੁਹੱਬਤਾਂ ਨਾ ਰਾਸ ਆਈਆਂ ਖਸਮਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣੀਆਂ ।<br />
<br />
<br />
<br />
ਕਾਲੇ ਪਾਣੀ ਜਿਹਾ ਦੰਡ ਦੇ ਕੇ ਘੁਮਾਣ ਨੂੰ ,<br />
<br />
ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਤੋਂ ਪਾਰ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਨੂੰ ।<br />
<br />
ਜਿਥੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨਾ ਗਰੀਬਾਂ ਦੀ ਹੈ ਹਾਣੀਆਂ ,<br />
<br />
ਸਾਡੇ ਪਿਆਰ ਵਾਲੀਆਂ ਉਦਾਸ ਨੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ।<br />
<br />
<br />
<br />
ਉਪਰੋਕਤ ਸਪਾਟ ਸ਼ਬਦ-ਅਰਥ 'ਕੈਦੋਂ' ਦੇ ਮੈਟਾਫਰ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਦੇ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਪਰ ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ਦਾ ਕਵੀ ਮਨ 'ਕੈਦੋਂ' ਦੇ ਮੈਟਾਫਰ ਨੂੰ ਡੀ ਕੋਡ ਕਰਦਿਆਂ ਉਸਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਖ਼ੁਦ ਆਪਣੀ ਹੀ ਸਵੈ-ਪੜਚੋਲ ਕਰਦਾ ਹੈ । 'ਕੈਦੋਂ' ਅਤੇ 'ਸੈਦੇ' ਦੇ ਰੋਲ ਨੂੰ ਖੁਦ ਆਪਣੇ ਹੀ ਅੰਦਰੋਂ ਦੇਖਦਾ ਹੈ । ਉਸ ਲਈ ਸਦਾਚਾਰਕ ਸ਼ਬਦ ਵਫ਼ਾ-ਬੇਵਫ਼ਾ , ਸੱਚ-ਝੂਠ, ਪੁੰਨ-ਪਾਪ,ਮੁਕਤੀ-ਆਨੰਦ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਹਨ ਅਤੇ ਪੱਖ-ਪਾਤੀ ਵੀ । ਮੈਨੂੰ ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ਦੀ ਆਵੇਸ਼ੀ ਕਾਵਿ-ਅਨੁਭੁਤੀ ਉਤੇ ਤਸੱਲੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦਾ 'ਪਿਆਰ' ਮੋਟਿਫ਼ ਮਧਯੁੱਗੀ-ਚੇਤਨਾ ਅਧੀਨ ਜੜ੍ਹ ਰੂਪ ਅਖ਼ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ । ਸਗੋਂ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਜੱਦੋ ਜਹਿਦ ਦੇ ਹਾਂ ਮੁਖੀ ਸਿੱਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ।<br />
<br />
<br />
<br />
ਤੇਰੇ ਆਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹਾਲੇ ਪਾਲ ਕੇ ਰੱਖਾਂਗੇ ,<br />
<br />
ਬੂਹਾ ਖੁੱਲਾ ਰੱਖ ਦੀਵੇ ਤਾਈਂ ਬਾਲ ਕੇ ਰੱਖਾਂਗੇ ।<br />
<br />
ਵੇਹੜੇ ਲੱਗੀ ਵੇਲ ਵਿੱਚ ਓਦਾਂ ਹੀ ਪਾਣੀ ਪਾਵਾਂਗੇ ,<br />
<br />
ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਅੰਗੂਰ ਉਹਦੇ ਥੋਡੇ ਲਈ ਪਕਾਵਾਂਗੇ ।<br />
<br />
ਪੱਕਿਆਂ ਅੰਗੂਰਾਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਭਾਲ ਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖਾਂਗੇ ।<br />
<br />
ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਦਾਖਾਂ ਨੂੰ ਉਬਾਲ ਉਬਾਲ ਕੇ ਰੱਖਾਂਗੇ । <br />
<br />
ਤੇਰੇ ਆਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹਾਲੇ ਪਾਲ ਕੇ ਰੱਖਾਂਗੇ ॥<br />
<br />
<br />
ਮੱਧਯੁੱਗੀ ਪਿਆਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਆਰਥਿਕ ਸਮਾਜਿਕ ਨਾ ਹੋ ਕੇ ਵਧੇਰੇ ਸਦਾਚਾਰਕ , ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਸੰਸਕਾਰ ਦੀ ਹੈ । ਪਰ ਅੱਜ ਕੀਮਤਾਂ ਬਦਲ ਗਈਆਂ ਹਨ । ਅੱਜ ਪਿਆਰ ਜੋੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਖਿਚਾਅ , ਤਣਾਅ ਜਾਂ ਵਿਰੋਧ ਜਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਬੇਬਸੀਆਂ- ਬੇਵਫ਼ਾਈਆ ਸਦਾਚਾਰਕ , ਸੰਸਕਾਰਕ ਜਾਂ ਧਾਰਮਿਕ ਨਹੀਂ । ਸਗੋਂ ਵਧੇਰੇ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਹਨ ।ਅੱਜ ਟੱਕਰ ਪਿੱਤਰੀ ਜਾਂ ਪਰਿਵਾਰਕ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਦਰਅਸਲ ਅੱਜ ਟੱਕਰ ਰੁਪਏ , ਪੌਂਡ ,ਡਾਲਰ ਦੀ ਹੈ । ਅੱਜ ਤਣਾਓ ਬੇਲੇ ਵਿੱਚ ਚੂਰੀ ਖਾਦੇ ਰਾਂਝੇ ਅਤੇ ਜ਼ਹਾਜੀਂ ਚੜ੍ਹੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵੀਕਾਂ , ਕਲੱਬਾ ਅਤੇ ਪੇ ਪੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਭਰਮੀ ਹੀਰ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ ।<br />
<br />
ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਮਨੁੱਖੀ ਜਜ਼ਬਾਤਾਂ ਦੀ ਹਰ ਪਰਤ ਨੂੰ ਪੂੰਜੀ (ਸਰਮਾਏ) ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਾਰ ਹੇਠ ਦਬਾਅ ਲਿਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਵਿਸਫ਼ੋਟੀ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਦੋ ਤਰਾਂ ਨਾਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਅੰਤਰਮੁਖੀ 'ਚੁੱਪ' ਜਾਂ ਬਾਹਰਮੁਖੀ 'ਸ਼ੋਰ' । ਦੋਹਾਂ ਤਰਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਆਵੇਸ਼ੀ ਹਨ ।<br />
<br />
ਇਹੀ ਧੁਨੀਆਤਮਕ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਸ਼ਬਦ ਰੂਪੀ ਕਾਰਜ ਨੂੰ ਸਿਰਜਦਾ ਹੈ । ਆਵੇਸ਼ੀ ਚੁੱਪ ਜਾਂ ਸ਼ੋਰ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਸਿਰਜਨਾਤਮਕਤਾ ਨੂੰ ਨਿਰਾਰਥਕ , ਸਿਫ਼ਰ ਜਾਂ ਗੁੰਬਦੀ ਅਹੰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ । ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਇਹ ਸਿਰਜਨਾਤਮਕ ਵਿਸ਼ੇਸਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਦੇ ਕੇਵਲ ਆਵੇਸ਼ੀ ਵਿਸਫ਼ੋਟ ਨੂੰ ਹੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਕੇ ਸਬਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਸਗੋਂ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਜਾਨਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ੀ ਸੰਵਾਦ ਰਚਾਉਣ ਤੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਸੰਵਾਦ ਅਸੰਭਵ ਨੂੰ ਸੰਭਵ ਅਤੇ ਸੰਭਵ ਨੂੰ ਸੰਭਾਵੀ ਵੇਗ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ।ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਜੋਖ਼ਮ ਵੀ ਉਠਾਉਂਦਾ ਹੈ , ਦੁੱਖ਼ ਵੀ , ਜਿੱਤ ਵੀ , ਖੁਸ਼ੀ ਵੀ , ਹਾਰ ਦੀ ਨਮੋਸ਼ੀ ਵੀ , ਤੜਪ ਵੀ , ਹਿਰਖ ਵੀ , ਜੋਸ਼ ਵੀ ,ਉਤੇਜਨਾ ਵੀ , ਗੰਭੀਰ ਠਹਿਰਾਓ ਵੀ ,ਯੁੱਗ ਪਲਟਾਊ ਤੇਜ਼ੀ ਵੀ ਪਰ ਉਹ ਜੱਦੋ ਜਹਿਦ ਨੂੰ ਨਿਰੰਤਰਤਾ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਕਰਨ ਲਈ ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ਦੀ ਹਥਲੀ ਪੁਸਤਕ 'ਅਧੂਰਾ ਖ਼ੁਆਬ' ਦਾ ਪਾਠ (Text ) ਅਧਿਐਨ ਕਰਦਿਆਂ ਮੈਨੂੰ ਤਸੱਲੀ ਹੋਈ ਹੈ ਕਿ ਕਵੀ ਆਵੇਸ਼ੀ ਚੁੱਪ ਅਤੇ ਸ਼ੋਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ੀ ਸੰਵਾਦ ਵਿੱਚ ਰੁਪਾਂਤਰਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸਫਲ ਕਵੀ ਹੈ ।<br />
<br />
<br />
<br />
ਜਾਂਦੇ ਰਾਹੀਓ ਪਲ ਦੋ ਪਲ ਰੁਕ ,<br />
<br />
ਪੀ ਜਾਓ ਖੂਹ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ,<br />
<br />
ਮੇਰਾ ਵੀ ਦਿਲ ਹੌਲਾ ਹੋ ਜਾਊ ,<br />
<br />
ਸੁਣ ਜਾਓ ਦਰਦ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ।<br />
<br />
---------------<br />
<br />
<br />
<br />
ਆਖਿਰ ਇਸ ਬੇਰੁਖੀ ਦੀ ਵਜਾਹ ਕੀ ਹੈ ,<br />
<br />
ਐਦਾਂ ਵੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੀਣ ਦਾ ਮਜ਼ਾ ਕੀ ਹੈ ,<br />
<br />
ਕਿਹੜੀਆਂ ਬਾਤਾਂ 'ਚ , ਕਿਹੜੇ ਹਾਲਾਤਾਂ 'ਚ ,<br />
<br />
ਉਲਝ ਗਿਐਂ ਦੋਸਤ , ਦੋ ਦਿਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹੈ ,<br />
<br />
ਨਾ ਜਾਣੇ ਓਸ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਓਸ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਕੀ ਹੈ ।<br />
<br />
--------------------------<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹਾਰ ਜਾਂ ਜਿੱਤ ,<br />
<br />
ਜਿੱਤ ਹਾਰ ਦਾ ਖੇਲ ਹੈ ।<br />
<br />
ਅੱਜ ਹਾਰਿਆ ਕੱਲ੍ਹ ਜਿੱਤ ਵੀ ਸਕਦਾ ਹੈ ,<br />
<br />
ਹਾਰ ਤੋਂ ਡਰ ਕੇ ਖੇਡਣ ਵਾਲਾ,<br />
<br />
ਅੱਜ ਵੀ ਫੇਲ੍ਹ , ਕੱਲ੍ਹ ਵੀ ਫੇਲ੍ਹ ਹੈ ।<br />
<br />
--------------------<br />
<br />
ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਚਾਹਤ ਰੱਖਦੇ ਹੋ , <br />
<br />
ਸਭ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਸੌਗਾਤ ਮਿਲੂ ।<br />
<br />
ਮਨ ਵਿਚਲੇ ਜੁਗਨੂੰ ਚਮਕਣਗੇ ,<br />
<br />
ਚੇਹਰੇ ਤੇ ਵੱਖਰੀ ਝਾਤ ਮਿਲੂ ।<br />
<br />
ਖ਼ੁਸਬੋਆਂ ਵੰਡਦੀ ਪੌਣ ਮਿਲੂ ,<br />
<br />
ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਖਿੜੀ ਕਾਇਨਾਤ ਮਿਲੂ ।<br />
<br />
ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਵੇਹੜੇ ਮਹਿਕ ਰਹੀ ,<br />
<br />
ਘੁਮਾਣ ਤੇਰੀ ਹਰ ਚਾਹਤ ਮਿਲੂ ।<br />
<br />
<br />
<br />
ਪ੍ਰਵੇਸ਼ੀ ਸੰਵਾਦ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਜਰਨੈਲ ਘੁਮਾਣ ਦੀ ਉਪਰੋਕਤ ਆਸ਼ਾ-ਵਾਦੀ ਕਾਵਿ ਧੁਨੀ ਦਾ ਮੈਂ ਸੁਆਗਤ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ।<br />
<br />
<br />
<br />
25 ਮਈ 2010<br />
<br />
ਡਾ : ਤੇਜਵੰਤ ਮਾਨ<br />
<br />
ਪ੍ਰਧਾਨ <br />
<br />
ਕੇਂਦਰੀ ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ ਸਭਾ (ਸੇਖੋਂ ) ਰਜਿ : ਪੰਜਾਬ<br />
<br />
***********************************************************************<br />
<br />
Key Words about jarnail ghuman search : punjabi geet- sangeet, punjabi song/ songs,deshi punjabi song, punjabi music, punjabi Films ,sada punjab,apna punjab, mera punjab , rangla punjab,jatt punjabi, sher punjabi, punjabi jokes .punjabi virsa ,punjab news, punjabi articles, punjabi stories, punjabi books, aapna punjab.comUnknownnoreply@blogger.com0